Người đang chấp hành quyết định áp dụng biện pháp quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy, mà tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy thì có phạm tội sử dụng trái phép chất ma túy không?

<>Hỏi

Tôi có con trai là Phạm Văn C đang chấp hành quyết định áp dụng biện pháp quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy (Theo Quyết định số: 238/QĐ-UBND ngày 15/01/2025 áp dụng biện pháp quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy đối với Phạm Văn C trong thời hạn 01 năm). Đến ngày 10/7/2025,  Phạm Văn C tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy thì bị Công an xã bắt quả tang. Trong trường hợp này, con tôi có phạm tội sử dụng trái phép chất ma túy không?.

                                                 Nguyễn Thị L ( phường T, tỉnh Bắc Ninh)

Trước đây, tội "Sử dụng trái phép chất ma túy" từng được quy định tại Điều 199 Bộ luật Hình sự 1999. Tuy nhiên, tại Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung bởi Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 chỉ quy định các tội phạm về ma túy tại Chương XX nhưng không có quy định về tội "Sử dụng trái phép chất ma túy". Theo đó, hành vi sử dụng trái phép chất ma túy sẽ bị xử phạt hành chính theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP.

Nhưng do, thực tiễn công tác đấu tranh, phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật về ma túy thấy rằng, hiện nay, tình hình nghiện ma túy diễn ra rất phức tạp, số người nghiện ma túy đang có xu hướng gia tăng... Người sử dụng trái phép chất ma túy rơi vào tình trạng “ngáo đá”, phạm tội đặc biệt nghiêm trọng như giết người, cướp tài sản… có chiều hướng gia tăng.Đồng thời, xuất phát từ thực trạng nhiều người đang trong quá trình cai nghiện hoặc ngay sau khi kết thúc quá trình cai nghiện vẫn tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy nhưng chưa có biện pháp hoặc chế tài để xử lýđối với những trường hợp này...Từ những vấn đề nêu trên, việc bổ sung tội sử dụng trái phép chất ma túy là cần thiết trong tình hình hiện nay.

Chính vì vậy, Quốc hội thông qua Luật 86/2025/QH15  Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự,bổ sung tội sử dụng trái phép chất ma túy (Điều 256a) theo hướng không áp dụng đối với tất cả người sử dụng trái phép chất ma túy,mà chỉ áp dụng đối với những người đang cai nghiện hoặc đã thực hiện việc cai nghiện ma túy nhưng biện pháp này “đã bị thất bại”, người đã cai nghiện ma túy tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy”.

Cụ thể; khoản 1 Điều 256a quy định ‘Người nào sử dụng trái phép chất ma túy thuộc một trong các trường hợp sau, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 03 năm:

a) Đang trong thời hạn cai nghiện ma túy hoặc điều trị nghiện các chất ma túy bằng thuốc thay thế theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy;

b) Đang trong thời hạn quản lý sau cai nghiện ma túy theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy;

c) Đang trong thời hạn 2 năm kể từ ngày hết thời hạn quản lý sau cai nghiện ma túy và trong thời hạn quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy;

d) Đang trong thời hạn 2 năm kể từ khi tự ý chấm dứt cai nghiện ma túy tự nguyện hoặc điều trị nghiện các chất ma túy bằng thuốc thay thế theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy’.

Như vậy trong trường hợp nêu trên, con bà là Phạm Văn C đang chấp hành quyết định áp dụng biện pháp quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy, tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy thì bị Công an xã bắt quả tang ngày 10/7/2025, không thuộc một trong những trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 256a. Vì vậy  Phạm Văn C không phạm tội sử dụng trái phép chất ma túy . 

Phùng Đức Khương- Phòng 1, VKSND tỉnh Bắc Ninh