Một số điểm mới của Luật Xử lý vi phạm hành chính sửa đổi, bổ sung năm 2025

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính (Luật XLVPHC) năm 2025 (Luật số 88/2025/QH15) đã được Quốc hội thông qua vào ngày 25/6/2025 và đã chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025, trong đó có một số điểm mới nổi bật cụ thể như sau:

Thứ nhất, về thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính.

Luật số 88/2025/QH15 đã sửa đổi, bổ sung một số điểm, khoản của Điều 6 về thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính. Theo đó, điểm a khoản 1 Điều 6 được sửa đổi, bổ sung như sau: “Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính là 01 năm, trừ các trường hợp sau đây: … khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh thì thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính là 02 năm.

Vi phạm hành chính về thuế, kiểm toán độc lập thì thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật về quản lý thuế, pháp luật về kiểm toán độc lập.

Trường hợp xử phạt vi phạm hành chính đối với cá nhân, tổ chức do cơ quan tiến hành tố tụng chuyển đến thì thời hiệu xử phạt áp dụng theo quy định tại điểm a khoản này được kéo dài thêm 01 năm. Thời gian cơ quan tiến hành tố tụng thụ lý, xem xét được tính vào thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính".

Như vậy, quy định này vẫn giữ nguyên nguyên tắc chung 01 năm, nhưng mở rộng thêm nhiều lĩnh vực có thời hiệu 02 năm (như khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh) và bổ sung quy định riêng cho kiểm toán độc lập; trường hợp cơ quan tố tụng chuyển đến thì thời hiệu được kéo dài thêm 01 năm.

Thứ hai, quy định về xử lý vi phạm hành chính trên môi trường điện tử.

Bổ sung Điều 18a cho phép xử lý vi phạm qua hệ thống điện tử khi đáp ứng đủ điều kiện về hạ tầng, kỹ thuật. Tuy nhiên, quy định này đang chờ Chính phủ quy định chi tiết.

Thứ ba, về chức danh có thẩm quyền xử phạt

Luật mới chỉ liệt kê các chức danh có thẩm quyền xử phạt tại Điều 37a và giao Chính phủ quy định chi tiết, cụ thể thẩm quyền tại các Nghị định, tạo sự linh hoạt khi tổ chức bộ máy thay đổi.

Thứ tư, quy định về xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản

Điều 56 của Luật sửa đổi theo hướng tăng mức phạt gấp đôi (500.000 đồng với cá nhân, 1.000.000 đồng với tổ chức); các vi phạm phát hiện bằng thiết bị kỹ thuật vẫn phải lập biên bản. Trường hợp vụ việc do cơ quan tố tụng chuyển đến thì không cần lập biên bản.

Thứ năm, về chuyển vụ việc cho cơ quan tố tụng ở bất cứ giai đoạn nào nếu xét thấy có dấu hiệu tội phạm

Luật số 88/2025/QH15 đã sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 62 của Luật XLVPHC“trong quá trình xem xét, xử lý vụ vi phạm, nếu xét thấy hành vi vi phạm có dấu hiệu tội phạm, thì người có thẩm quyền đang giải quyết vụ việc phải chuyển hồ sơ liên quan đến hành vi có dấu hiệu tội phạm cho cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự”.Theo đó có thể chuyển hồ sơ sang cơ quan tố tụng ở bất cứ giai đoạn nào; không chỉ khi xem xét quyết định xử phạt, nhằm tránh hành chính hóa vụ việc hình sự.

Thứ sáu, về thẩm quyền lập hồ sơ và quyết định chuyển hồ sơ đề nghị áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tới Tòa án nhân dân

Giao cho Trưởng Công an cấp xã quyền lập và chuyển hồ sơ đề nghị Tòa án áp dụng các biện pháp xử lý hành chính như đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc (thay cho Công an cấp huyện và Phòng LĐTB&XH như trước).

Bên cạnh đó, Luật mới cũng quy định, trong trường hợp người vi phạm do cơ quan, đơn vị thuộc Công an cấp tỉnh trực tiếp phát hiện, điều tra, thụ lý trong các vụ vi phạm pháp luật, nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự mà thuộc đối tượng áp dụng biện pháp xử lý hành chínhnêu trên thì cơ quan, đơn vị đang thụ lý vụ việc, vụ án hoàn thiện hồ sơ vi phạm và chuyển cho Công an cấp xã có thẩm quyền để lập hồ sơ, đề nghị Tòa án nhân dân xem xét, áp dụng các biện pháp xử lý hành chính.

Hoàng Thị Quyên  - VKSND khu vực 5