Năm 2019, A và B lập hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại Văn phòng công chứng C. A đã trả đủ tiền cho B theo thỏa thuận và B giao cho A giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Năm 2021, khi biết giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của B là giả, A tố cáo B đến Cơ quan cảnh sát điều tra. B đã bị khởi tố, truy tố và xét xử về tội “ Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; tội sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan tổ chức”. Tại bản án hình sự sơ thẩm đã buộc B phải trả cho A số tiền chiếm đoạt và số tiền bồi thường thiệt hại. Năm 2024, A khởi kiện đến Tòa án yêu cầu tuyên bố hợp đồng chuyện nhượng quyền sử dụng đất vô hiệu, buộc Văn phòng công chứng C liên đới cùng với B phải bồi thường thiệt hại. Tòa án đã thụ lý và giải quyết chấp nhận yêu cầu khởi kiện của A về tuyên bố hợp đồng chuyện nhượng quyền sử dụng đất vô hiệu; không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của A về buộc Văn phòng công chứng C liên đới cùng với B phải bồi thường thiệt hại.
Vấn đề đặt ra ở đây là Tòa án xác định tranh chấp về dân sự và quan hệ tranh chấp dân sự để thụ lý giải quyết.
- Quan điểm thứ nhất: Tòa án xác định tranh chấp về dân sự và quan hệ tranh chấp dân sự để thụ lý giải quyết là đúng (theo khoản 3 Điều 26 Bộ luật tố tụng dân sự).
- Quan điểm thứ hai: Tòa án xác định tranh chấp về dân sự và quan hệ tranh chấp dân sự để thụ lý giải quyết là không đúng vì ký kết hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa A và B được chứng thực của Văn phòng công chứng C là thủ đoạn, phương thức mà B dùng để thực hiện hành vi lừa đảo đối với A và đã được kết luận tại Kết luận điều tra, Cáo trạng cũng như Bản án hình sự sơ thẩm kết án đối với bị cáo B về tội“ Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; tội sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan tổ chức”. Vì vậy, đây không phải là hợp đồng dân sự được điều chỉnh bởi quan hệ pháp luật dân sự.
Tác giả đồng tình với quan điểm thứ hai.
Rất mong các ý kiến trao đổi của đồng nghiệp.
Lương Thất Tùng- Phòng 9, VKSND tỉnh Bắc Ninh